Henk Huberts: “Flexibel opleiden is de toekomst voor roc’s”

De mbo bouw- en infra-opleidingen staan middenin een enerverende omgeving. Aan de ene kant hebben ze te maken met veranderingen in de beroepspraktijk: bouwtechnieken veranderen en beroepen veranderen. Aan de andere kant vraagt het ministerie van Onderwijs de roc’s om innovaties door te voeren. Denk aan het invoeren van keuzedelen, het valideren van examens en flexibilisering.

“Roc’s moeten flexibeler gaan opleiden dan dat ze tot nu toe hebben gedaan”, stelt Henk Huberts. Op die ontwikkeling speelt hij als de kersverse directeur van het EPI-kenniscentrum in Groningen in.

Deelcertificering kans voor roc’s

“Er is een vraag vanuit het bedrijfsleven en ook de signalen vanuit het ministerie van Onderwijs geven het aan. Er is een wens voor deelcertificering.” Dat is een kans voor roc’s, vindt Henk. “Zeker ook richting volwassen werknemers die willen switchen van beroep.”

Keuzedelen basis voor meer flexibilisering

De keuzedelen die nu verplicht zijn binnen opleidingen, zijn een goede basis voor de deelcertificering, vindt de directeur. Het geeft duidelijkheid over de omvang en het niveau van een onderwerp en voorkomt dat er een wildgroei van aanbieders komt. Henk: “Wanneer de eisen duidelijk vast liggen, kan het EPI-kenniscentrum haar trainingen op het gebied van aardbevingsbestendig bouwen daarop afstemmen. Het EPI-kenniscentrum ontwikkelt ook zelf een keuzedeel voor bevingbestendig bouwen.”

Ga voor verbreding en verdieping van opleidingen

“Het is een groot goed dat wij in Nederland breed opleiden en dat het kwalificatiedossier belangrijk is. Het is een goede basis.” Volgens de directeur zouden roc’s daarnaast vol moeten inzetten op keuzedelen. “Er is enorm veel groei mogelijk. Bijna alle roc’s zijn nog erg terughoudend met het aanbieden van keuzedelen. Dat snap ik, want veel keuzedelen aanbieden, zorgt voor kleine groepen en dus hogere kosten. Als roc en onderwijsteam moet je het maar kunnen faciliteren. Maar er is niets mis met verbreding en verdieping van je opleiding. Daarnaast bieden keuzedelen kansen om te blijven opleiden voor kleine beroepen. Kun je bijvoorbeeld een ‘basiscursus’ metselen niet als keuzedeel aanbieden? Het is misschien niet dé oplossing, maar wel een eerste stap naar een oplossing voor de kleine beroepen.”

Extern ontwikkelen ontzorgt het docententeam

Voor roc’s wordt het gemakkelijker om keuzedelen – en deelcertificering – aan te bieden als er kant-en-klare lespakketten met examinering zijn. “Dat geldt zeker voor technische opleidingen. Bij onze opleidingen staan vaak docenten voor de klas die uit de branche komen. Dat zorgt ervoor dat we goede docenten hebben, maar dat zijn niet per definitie de beste ontwikkelaars.”
Mede daarom hecht Henk veel waarde aan het samen ontwikkelen met Concreet Onderwijsproducten. “Je ontzorgt het onderwijsteam en daar zijn technische opleidingen zeker bij gebaat.”

Betrokkenheid docenten bij ontwikkelen noodzakelijk

Dat inzicht was voor Henk de reden om zich vanaf het begin te scharen achter de oprichting van Concreet Onderwijsproducten. “Zonder gezamenlijkheid kunnen we geen goede lesmaterialen en examens maken. De kwaliteit zou snel onder de maat raken.”
Tegelijkertijd benadrukt de directeur dat Concreet de producten niet kan maken zónder de betrokkenheid van docenten. “Dan maak je waar roc’s behoefte aan hebben. En dat zorgt voor gemeenschapszin: het is ván docenten vóór docenten. Er zijn genoeg docenten die zoiets er graag bij doen en daar ook de ruimte voor krijgen van de roc’s.”

Concreet Onderwijsproducten initiator voor vernieuwingen

Doordat Concreet Onderwijsproducten een breder blikveld heeft dan de afzonderlijke roc’s, kan de organisatie ook vernieuwingen initiëren, merkt Henk op. “Concreet heeft contact met cao-partijen. Door goed contact te hebben met de marktpartijen is Concreet altijd op de hoogte van de belangrijkste innovaties en kun je keuzedelen ontwikkelen op basis van de ontwikkelingen in de praktijk. Daar mag – moet eigenlijk – Concreet pro-actief in zijn.”

Cafetariamodel: voor ieder wat wils

Het toekomstbeeld van Henk is dat Concreet Onderwijsproducten een keur aan producten op de plank heeft liggen. “Zie het als een cafetariamodel met kant-en-klare producten. Concreet kan die producten maken en elk roc kiest waar het behoefte aan heeft. Voor bijzondere vragen is er daarnaast de toonbank, waar iemand tegen extra betaling maatwerk kan afnemen. Dat kan ook een vraag van mij namens het EPI-kenniscentrum zijn.”

Minder middelen, maar optimaal resultaat met Concreet

Henk beseft dat het toepassen van het cafetariamodel bij Concreet stuit op een beperking van financiële middelen en menskracht. “Het is de realiteit dat er vanuit cao-partijen veel minder middelen beschikbaar worden gesteld aan Concreet dan vroeger aan Fundeon voor de ontwikkeling van leermiddelen. Als je ziet hoe Concreet daarmee omgaat, dan had dat niet beter gekund. Natuurlijk is sinds de start per juli vorig jaar niet alles vlekkeloos gegaan, maar Concreet mag trots zijn.”

Samen optrekken biedt perspectief

Kijkend naar de toekomst biedt dat volgens Henk ontzettend veel perspectief. “Als roc’s zullen we flexibel moeten omgaan met ons aanbod van onderwijs. Concreet kan daarin samen met de roc’s en andere partners een leidende rol spelen. We hebben elkaar nodig. Als we die uitdaging aangaan, dan komen we zeker tot mooie resultaten.”

Henk Huberts was opleidingsmanager op het Alfa College en is sinds 1 maart directeur van EPI-kenniscentrum.