In opdracht van Bouwend Nederland, CNV Vakmensen, FNV en Aannemersfederatie Nederland onderzoekt Concreet Onderwijsproducten de inhoud van verschillende beroepscompetentieprofielen (BCP’s). De vraag die centraal staat is kort gezegd: Wat moet je kennen en kunnen om je werk goed te kunnen doen?
Onderzoek naar Beroepscompetentieprofielen
Een beroepscompetentieprofiel (BCP) geeft aan wat je moet kennen en kunnen om een beroep of vak goed uit te kunnen voeren.
In de afgelopen drie jaar heeft Concreet Onderwijsproducten onderzoek gedaan naar een groot aantal BCP’s binnen de bouw en infra. Het doel van dit onderzoek is inzichtelijk te maken of de BCP’s nog actueel zijn. Geven de BCP’s (die als basis dienen voor kwalificatiedossiers) een goede weergave van de werkzaamheden die je uitvoert binnen een bepaalde functie?
In samenwerking met onderzoeksbureau USP zijn in drie fases 18 dossiers onderzocht. De resultaten uit fase 1 vind je hier. Die uit fase 2 hier.
Ook fase 3 afgerond
In deze fase is gekeken naar de BCP’s voor Betonboren, Betonrepareren, Betontimmeren, Betonstaalverwerken, Steigerbouw en Slopen. Aan de hand van vraaggesprekken met zowel werknemers als werkgevers (en in het geval van betonstaalverwerken in de vorm van rondetafel gesprekken) is een beeld geschetst van de werkzaamheden die in deze branches worden uitgevoerd en welke ontwikkelingen daarop van invloed zijn.
Voor alle onderzochte dossiers in fase 3 is zowel de hele rapportage als een samenvatting beschikbaar. De samenvattingen open je door op de linkjes bij de dossiers hieronder te klikken. De volledige rapportages kun je opvragen via info@concreetonderwijsproducten.nl
- Betonboren
Binnen de branche van betonboren gaat de aandacht met name uit naar arbeidsmarkt, verduurzaming en veiligheid. Kwalitatief goed personeel vinden en behouden is niet eenvoudig, er is sprake van vergrijzing. Daar wordt op ingespeeld door te focussen op duurzame inzetbaarheid.
Wat betreft de uit te voeren werkzaamheden zijn er geen grote veranderingen ten opzichte van een aantal jaren geleden. De grootste veranderingen zijn toe te wijzen aan vernieuwingen op machinaal vlak. Lichtere, stillere apparatuur bijvoorbeeld.
>> Samenvatting dossier Betonboren.
- Betonrepareren
Verschillende betonreparateurs die we spraken geven aan actief te zijn met het terugdringen van CO2 uitstoot. Verder zijn duurzaamheid, arbeidstekorten en wet- en regelgeving onderwerpen op de agenda. Wanneer het gaat over het type werkzaamheden dat een betonreparateur uitvoert, zijn daar geen grote ontwikkelingen ten opzichte van eerdere onderzoeken. Wel is er sprake van meer administratie en communicatie met derden. Wat betreft dat laatste moet je denken aan contact met omgevings-, en veiligheidsmanagers, KAM-coördinatoren en bijvoorbeeld ontwerpers.
>> Samenvatting dossier Betonrepareren.
- Betontimmeren
Thema’s die bij betontimmeraars (net als bij andere betonberoepen) aan de orde zijn, zijn het terugdringen van CO2 en stikstofuitstoot en arbeids- en kennistekorten. Er zijn geen grote veranderingen binnen de werkzaamheden waargenomen. Wel is er een toename merkbaar van prefab oplossingen en veiligheid. Dat is deels terug te zien in nieuwe functies, zoals die van 3D-modelleurs, BIM-functies en CNC-programmeurs. Ook bij werkzaamheden als digitaal maatvoeren, BIM-werkzaamheden en digitaal werken is dit te herkennen.
>> Samenvatting dossier Betontimmeren.
- Betonstaalverwerken
Binnen de branche van betonstaalverwerken zijn de arbeidstekorten een belangrijk onderwerp van aandacht, meer dan bijvoorbeeld duurzaamheidsvraagstukken. Er is vraag naar kwalitatief goed personeel, maar tegelijk sprake van een matige tot ontbrekende instroom vanuit het reguliere onderwijs. Er wordt veel gewerkt met buitenlandse arbeidskrachten. Uitdagingen zijn er daardoor op het vlak van communicatie. Ook veiligheid (inclusief ARBO) is een thema. Denk aan (kleine) machinale hulpmiddelen die het werk verlichten. Vanwege de financiële investeringen die daarvoor nodig zijn heeft niet elke werkgever de mogelijkheden deze middelen in te zetten.
>> Samenvatting dossier Betonstaalverwerken.
- Steigerbouw
Geïnterviewde steigerbouwers geven aan dat er geen grote veranderingen zijn in de werkzaamheden die ze uitvoeren en de manier waarop ze dat doen. Wel noemen ze arbeidstekorten als uitdaging binnen hun werkveld. Duurzaamheid, digitalisering en wet- en regelgeving zijn ook van invloed, zij het in mindere mate. Er is veel aandacht voor het thema veiligheid binnen deze branche, denk aan persoonlijke beschermingsmiddelen, gebruikmaken van lichtere materialen en strengere regelgeving, bijvoorbeeld in de vorm van verplichte dubbele aanlijning.
>> Samenvatting Steigerbouw.
- Slopen
Op hoofdlijnen zijn er geen grote wijzigingen in de werkzaamheden van de sloper. Er is wel aandacht voor veranderingen op circulair gebied. Denk aan het scheiden van bouwmaterialen of juist het hergebruik ervan. Gevolgen van de coronacrisis en arbeidstekorten spelen zeker een rol binnen de branche, maar het meest impact hebben wet- en regelgeving, bijvoorbeeld milieu- of duurzaamheidseisen, zoals het terugdringen van CO2 uitstoot.
>> Samenvatting dossier Slopen.
Smart Building - Arbeidsmarktrelevantie
Naast onderzoek naar bovengenoemde dossiers hebben we ook onderzoek gedaan naar de arbeidsmarktrelevantie van de cross-over opleiding Smart Building. Smart Building legt de brug tussen de bouw- en installatiesector. Doel is geweest om te onderzoeken óf en zo ja waar, de opleiding opgenomen zou moeten worden binnen de huidige kwalificatiestructuur. Hiervoor is met verschillende bedrijven binnen beide sectoren gesproken. Tijdens een kwalitatieve en vervolgens kwantitatieve fase is in kaart gebracht in hoeverre beide disciplines al verweven zijn en wat er gevraagd en verwacht wordt van een Smart Builder. Op basis van de verkregen informatie doen we de aanbeveling om de opleiding Smart Building op te nemen als op zichzelf staand kwalificatiedossier. Toelichting op deze aanbeveling is terug te lezen in de samenvatting.
>> Samenvatting en trendonderzoek Smart Building.
Nieuw BCP onderzoek
Recent heeft Concreet Onderwijsproducten van DB cao-partijen de vervolgopdracht gekregen om de komende 5 jaar de ontwikkelingen en trends te onderzoeken. Aan de hand van die uitkomsten brengen we de impact in kaart voor bestaande en mogelijk nieuwe beroepen.
Het veldwerk wordt ook dan weer uitgevoerd door onderzoeksbureau USP Marketing Consultancy.
