Vakmanschap getoetst door het werkveld
Hoe weet je of een examen écht aansluit bij de praktijk? Simpel: je vraagt het aan de praktijk zelf. Daarom werken we met Vakinhoudelijke Beoordelingscommissies (VIBC), een groep vakspecialisten die ervoor zorgt dat examens de werkelijkheid op de werkvloer weerspiegelen. De VIBC borgt dat vakinhoud en exameninstrumenten aansluiten op de eisen en ontwikkelingen binnen de branche.
Voor elk vakgebied is er een aparte VIBC, samengesteld uit experts die het specifieke beroep van binnen en van buiten kennen. De samenstelling van de VIBC wisselt dus per opleiding.
In dit artikel zoomen we in op de examens Machinist Hijswerk en spreken we met verschillende commissieleden die het vakgebied van binnenuit kennen.
De VIBC bestaat uit professionals uit zowel het onderwijs als het bedrijfsleven: docenten, leermeesters, praktijkinstructeurs, examinatoren en hijsmachinisten. Die mix van achtergronden maakt de commissie krachtig en veelzijdig.
“We zijn allemaal anders, maar willen hetzelfde: goed onderwijs en examens die eerlijk, helder en herkenbaar zijn voor de student,” vertelt Job Smulders, instructeur grondverzetmachines. “We bekijken elk examen met de bril van de werkvloer: Is het realistisch? Uitvoerbaar? En sluit het aan op wat je in de praktijk tegenkomt?
Juist bij hijswerk – waar alles draait om precisie, veiligheid en vakmanschap – is het essentieel dat examens actueel zijn en voldoen aan strikte eisen. In de commissie zorgen we ervoor dat vakinhoud en toetsing blijven aansluiten op ontwikkelingen in de branche. Zo blijven opleidingen praktijkgericht én zijn studenten straks echt voorbereid op hun toekomstige werk.”
Afbeelding: Het hijsen van het brugdek bij de Goereesesluis in Stellendam met inzet van een 450-tons en een 800-tons kraan.
Vanuit de kraan én het klaslokaal
Job Smulders weet waar hij het over heeft. Hij werkte jarenlang bij Defensie als onderofficier en volgde drie mbo-opleidingen, waaronder Hijswerken niveau 3 aan het SOMA College.
Job: “Bij Defensie ben ik meerdere jaren betrokken geweest bij de planning en uitvoering van hijswerkzaamheden. Daarnaast heb ik jongens opgeleid in het werken met de hijskraan. Dit alles gebeurde in een ‘groen’ domein, waar veel gevraagd werd van ons improvisatievermogen binnen de regels van de hijswetgeving. We trainden de jongens zodanig dat ze zelfstandig en wereldwijd inzetbaar waren met hun kraan, onder alle omstandigheden.”
“Als je in een kraan van 50 ton zit, moet je niet twijfelen. Dan moet je weten wat je doet”
Inmiddels heeft Job al jaren een eigen bedrijf in de civieltechnische dienstverlening, is hij freelance instructeur grondverzetmachines én docent. Met één been in de praktijk en het andere in het onderwijs, brengt hij een waardevol en breed perspectief mee naar de commissie. “Ik zie de theorie én de praktijk. Die combinatie maakt mijn bijdrage aan de VIBC waardevol: ik weet wat een leerling moet kunnen, én wat er in het veld wordt gevraagd.”
Ook Robbin van den Bos, machinist op een mobiele kraan bij Kraanverhuur Boekestijn, brengt waardevolle praktijkervaring mee. Al meer dan dertien jaar werkt hij als machinist bij dit familiebedrijf in Maasland.
Daarnaast is Robbin al geruime tijd actief als leermeester en begeleidt hij leerlingen in de praktijk. Met zijn vakmanschap draagt hij bij aan de ontwikkeling van de nieuwe generatie machinisten. De lat legt hij hoog – voor zichzelf én voor zijn leerlingen.
Een waardevolle bijdrage aan de toekomst van het vak. “Wat de VIBC sterk maakt, is dat we allemaal een andere achtergrond hebben,” vertelt Robbin. “Of je nu dagelijks voor de klas staat of fulltime in het hijswerk zit, alle inzichten tellen mee. Dat maakt het niet alleen leerzaam, maar ook leuk om aan mee te doen.”
Verbinding met het onderwijs
Adriaan Bout is ook een van de commissieleden en verbindt onderwijs en praktijk als geen ander. Als opleidingscoördinator bij het SOMA College, docent en lid van de examencommissie, is hij intensief betrokken bij de ontwikkeling van lesmateriaal en toetsing.
“Ik begeleid studenten die bij de Koninklijke Landmacht bij de Genie werken als machinist grondverzet/hijswerk of vakman GWW.”
Voor zijn onderwijsloopbaan diende hij acht jaar als beroepsmilitair bij de Technische Dienst van de Genie en werkte vijf jaar als chef-werkplaats bij kraanverhuurbedrijf T. Pater BV. Zijn betrokkenheid bij de VIBC kwam vanzelf, aangezien het SOMA College een van de weinige scholen is die de opleiding Machinist Hijswerk aanbiedt. “De VIBC is essentieel voor het onderwijs,” stelt hij.
“Dankzij de inbreng van verschillende experts ontstaat actueel, herkenbaar lesmateriaal en een goed onderbouwd examen. Zo blijven de opleidingen praktijkgericht én sluit het onderwijs beter aan op de arbeidsmarkt.”
Stem uit de sector
Ook vanuit de branche zelf is er betrokkenheid. Stefan van der Land vertegenwoordigt machinisten én werkgevers als rayonbestuurder bij vakvereniging Het Zwarte Corps (HZC). “Ik spreek jongeren via gastcolleges, maar ook ervaren machinisten en bedrijven. Zo weet ik wat er leeft. De VIBC is de plek waar al die inzichten samenkomen.”
Volgens Stefan ontstaat er juist door de verschillende achtergronden een waardevolle wisselwerking: “We vullen elkaar aan. Verschillende meningen worden niet geschuwd, maar juist benut. We zijn kritisch, maar ook positief.” Wat maakt een examen goed? Stefan is duidelijk: “Een goed examen sluit naadloos aan bij de lesstof en de praktijk. Leerlingen moeten opdrachten herkennen, niet om ze klakkeloos in te vullen, maar zodat ze geprikkeld worden om na te denken. Zo leren ze beter én vinden ze uiteindelijk hun weg in de sector – hopelijk veilig en langdurig.”
“Ik spreek jongeren via gastcolleges, maar ook ervaren machinisten en bedrijven. Zo weet ik wat er leeft.”
Samen leren, samen verbeteren
Wat alle commissieleden bindt, is hun toewijding aan de student. Ze investeren tijd, energie en vakkennis in de kwaliteit van het examen – uit passie voor het vak én de volgende generatie.
Jan Bootsma, hijs- en transportspecialist en veiligheidskundige bij LyondellBasell, verwoordt het treffend: “We doen het voor de jongens en meiden die het vak in willen. Zij verdienen examens die laten zien wat ze kunnen – en die hen klaarstomen voor een lange, veilige loopbaan in een prachtig vak.”
Kwaliteit als fundament
Dankzij de inzet van de VIBC blijven de examens van Concreet actueel, begrijpelijk en stevig verankerd in de praktijk. Elke opdracht, beoordelingscriterium en werkproces wordt getoetst aan de werkelijkheid. En dat is precies waar het om draait: vakmensen opleiden die niet alleen een diploma behalen, maar ook écht klaar zijn voor het werk.
Meer lezen?
Je hebt een artikel gelezen uit ons relatiemagazine 80A. Wil je op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen onze organisatie en de samenwerking met het onderwijs en de Bouw en Infra. Alle artikelen vind je hier.
Wil je het magazine thuis ontvangen? Klik van op onderstaande button.